ZÜBEYDE SEVEN TURAN

        İnsan, bazen bakkalın “eski veresiye defterlerini karıştırdığı gibi” kitaplığını karıştırmak istiyor.  Önce bunu yapmak zor gibi geliyor ama kitapları bir bir taratmaya başlayınca yüreğinde görülmedik bilinmedik bir heyecan duyuyor. Yanı sıra da duygusallaşıyor. Neden duygusallaşmasın, her kitaba dokunuş, eski bir dosta dokunuş gibi ısıtıyor içini... Aynen unutulmuşa/ unutmuşa dokunuş gibi… Onca kitap kargaşasının arsında kimler yok ki; sadece İzmir’deki arka-daşlarımdan bir kısmını saymakla yetineceğim, Çünkü tanıdıkların hepsini bu sayfaya sığdırmamın olasılığı olmadığı gibi, yazımın asıl amacından da sapmış olurum. 

          İlk anımsayabildiklerim; M. Sadık Kırımlı, Bekir Yurdakul, Oğuz Tümbaş, Ferhat İşlek, Atila Er, Mevlit Kaplan, Asım Öztürk, Asım Gönen, İlhan Soytürk, Tacim Yılmaz, Refik Uğur, Mehmet Cimi, Bilsen Başaran ve Zübeyde Seven Turan… Bu arkadaşlarımın kitapları arka arkaya dizilmiş kitaplığımın raflarına… İmza tarihleri de birbirine çok yakın. Hepsi bir etkinlik sonucu edinilmiş. Sanıyorum o yıl bu arkadaşların kitap tanıtımlarını yapmışız. Önce hepsini sırayla elime alıp, kapakların üzerindeki yazılı olan isimlerine “merhaba” diyorum. Sonra, sırayla bu kitapları tanıtmak aklıma geliyor. Belki son günlerdeki kadın katliamlarından da etkileniyorum ki; O nedenle “kadın yazar arkadaşlarımdan başlamalıyım tanıtıma.” diyorum. Ve dokunduğum ilk kitabı çekiyorum yerinden. Sevgili Zübeyde Seven Turan’ın  “DÜŞ USTASI” kitabı geçiyor elime. Gülümsüyorum; her görüşünde dostlarına armağan ettiği o samimi o içten gülüşüne karşılık olarak…

Zübeyde Seven Turan, Samsunlu… İktisat mezunu. Uzun yıllar Anadolu’muzun değişik kentlerinde Saymanlık (Malmüdürlüğü) yapmış. Elimdeki bu kitabıyla on üç kitabı olduğunu ifade ediyor Özyaşam öyküsünde... Yazmaya şiirle başladığını söylerken çocuk öyküleri ve deneme yazılarını da, yazdığını saymayı unutmamış. Tabii Dil Derneği, TYS, Edebiyatçılar Derneği, Yeni Kuşak Köy Enstitüleri Der. A.D.D. gibi yazını yakından ilgilendiren sivil toplum kuruluşlarında aktif olarak çalışmış… Malmüdürlerini çok iyi tanırım; hele bir de Anadolu’ya has “devlet koruyuculuğu” felsefesi edinmişlerse… Artık yanlarına varılmaz, kılıçlarının iki yanı da keskindir. Her isteğinize karşı çıkarlar. Aslında niyetleri kötü değildir ama çeşmenin musluğuna sahip çıkmaları emredildiğinden, devletin akçesini çar-çur etmemeleri tembihlendiğinden, bunun gereğini yaparlar… Yani katı olmayan yasa uygulayıcıdırlar. Hepsi bu… Sanırım biraz da bu alışkanlığında olsa gerek, sevgili Zübeyde Edebiyat yaşamında da aynı anlayışı sürdürmüş ama biraz farklı; çünkü bunu daha çok yaptığı sanatın ilkelerine uyabilmek adına sürdürmüş… İleriye çıkışıyla, sanatçı duruşuyla, yazın arkadaşlarına davranışıyla, kısaca edebiyatla ilişkili ne düşünürseniz, mutlaka bir köşesinde o sevimli Malmüdürümü görürsünüz…

Çocukları mutlu edebilmek, yetişkinleri mutlu edebilmekten daha kolaydır. Belki onun için çocuk yazınını ağırlıklı olarak seçmiş, belki de her sözünde “eğitimci olan babasını” anabilmek, onun anılarını yeniden yeniden yaşatabilmek için bu türü seçmiş. Çünkü her yazın sahibinin bir başlama seçeneği vardır. Ama ben Zübeyde için ikinci seçeneği düşünüyorum, çünkü onun eğitime ve eğitmeye karşı oldukça tepkili/ hassas olduğunu iyi biliyorum. O nedenle eserlerine çok emek vermiş, yanlış yapmamaya çok özen göstermiş, zira yanlış yapılanın çocuk beyinlerde aynen kalacağını iyi bilen bir yazarımız değerli Turan. Bakın onun tanıtmaya çalıştığım “DÜŞ USTASI” kitabının 35. Sayfasındaki “Kitaplık Kolu Metin” isimli öyküsünde nasıl sesleniyor çocuklara:  “…Bugün kararımı verdim. Ben öğretmen olacağım. Ve benim gibi çocuklarla çok ilgileneceğim. Annem, ne istiyorsan, Onun için çok çalışmalısın, demişti. Bir de ondan vazgeçmemelisin, demişti. Öğretmenimin sözleriyle annemin söyledikleri nasıl da benzerdi…” Bu girişiyle, daha öykünün gelişme bölümüne bile girmeden okuyucusuna ince bir iletiyle bir takım kuralları benimsetmeye çalışıyor. Sanırım bu yeteneği eğitimci babasını iyi izlemeyle kazanmış! Onun da ötesinde sevgili Zübeyde’nin okuyucusuna sesleniş biçimi yaşam gerçeğinin birebir kopyası gibi. Olanları olduğu gibi doğasallığıyla yansıtmış, sözcük seçimleri, cümle kuruşları ve diyaloglar çok doğal ve güzel… İnsan, öyküleri okurken yanında bir arkadaşı kulağına  masal fısıldıyormuş hissine kapılıyor. Öylesine samimi… Öyküde ve romanda bu üslup çok önemlidir. Çünkü okuyanı sıkmaz, her dinlediği sözcüğün arkasından gelecek sözcüğe kilitlenir okuyan... Böylece kitapla arasında güzel bir köprü kurar. Zaten okuyucunun amacı da bu köprüden mutlu bir vaziyette geçmek değil midir? Sevgi Zübeyde de bunu yapmış, kutluyorum…

Değerli dostlar; Bu blokta yazdığım günden beri, bir konuya bağlı kaldım ve kalmaya da devam edeceğim. Burada dostlarımı ve eserlerini tanıtmak için rehberlik yapacağım. Amacım eleştirmek değil… Ama edebiyat, yatay değerlendirilen bir sanat! Bu tür sanatlarda her kavram mutlaka başka bir kavramla yüceltilebilinir ya da çürütülebilir. O nedenle yanlış doğrudan çok, yerindelik aramalıyız, öyle değerlendirmeliyiz. Ben şahsen öyle düşünüyorum bloğum açısından da…  “Düş Ustası” güzel bir roman… Ama bölüm başlıkları sanki ayrı bir öyküymüş gibi yapılandırıldığından kitabı eline alan kişi onu romandan çok birçok öyküden oluşmuş bir öykü kitabı gibi algılıyor… Bunun dışında her şeyiyle mükemmelin ötesinde… Kapağı, dizgisi ve içeriği…

İçeriği dedim de söylemeden geçmek istemiyorum. Bir masal tınısıyla başlamış kitap, özellikle “Gün ağı ağır döndü. Gökyüzü bakıra kesti. Gökkuşağı tüm renkleriyle salındı. Ay, ışıklı gök tarlalarda erkenden yerini aldı. Sabırla sırasını bekledi… Güneş dağların ardına düştü. Ayın görüntüsü giderek netleşti. Kasabayı ısıtma sırası artık ondaydı…” Şeklinde ifade edilmiş betimleme, sıcacık dokunuşuyla daha ilk satırlarda insanı kendine çekebiliyor… Ya şu paragrafa ne dersiniz? “… Yine de günler hep birbirine benzeyerek geçerdi. Her akşam uyumadan önce tanrıya yakarırdım. Annem yatarken yapılan yakarışların gerçekleşeceğine inanırdı. Çocukların sesinin tanrıya tez ulaştığının da! Bu, bana hepsinden inandırıcı gelirdi...”

Bu paragrafa benzer nice kadife dokunuşlar var içerikte. Ama bunlar anlatılmakla belirtilemiyor. En bu eli kitabı okumak… Ben okudum ve çok beğendim. Sizlere de öneririm. Beğeneceğinizden eminim.

Değerli arkadaşıma yeni başarılar diliyorum. Yüreğine ve eline sağlık…

DÜŞ USTASI

AFRODİSOS SANAT YAYINLARI

Çocuk dizisi - 1